Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Công đồng Nicaea (Hội nghị tôn giáo Nicaea)”

Ngocanh63 (thảo luận | đóng góp)
Không có tóm lược sửa đổi
Ngocanh63 (thảo luận | đóng góp)
Dòng 12: Dòng 12:
*'''Địa điểm''': Nicaea, cung điện của hoàng đế<ref name=":0" />
*'''Địa điểm''': Nicaea, cung điện của hoàng đế<ref name=":0" />
*'''Người tham gia''': Hơn 300 giám mục của Hội Thánh Đông phương và Tây phương<ref>[https://christianhistoryinstitute.org/magazine/article/first-council-of-nicea 325 The First Council of Nicaea], ''Christian History Institute''</ref>
*'''Người tham gia''': Hơn 300 giám mục của Hội Thánh Đông phương và Tây phương<ref>[https://christianhistoryinstitute.org/magazine/article/first-council-of-nicea 325 The First Council of Nicaea], ''Christian History Institute''</ref>
*'''Vấn đề bàn luận chủ yếu''': ① Tranh luận về Arius {{공백|2}}② Vấn đề ngày tháng Lễ Phục sinh<ref>Earle E. Cairns, Christianity Through the Centuries, ''Zondervan Pub. House'', 1954, p. 112</ref><ref>The Routledge Companion to the Christian Church, Gerard Mannion, Lewis S. Mudge, Taylor & Francis, pg.45</ref>
*'''Vấn đề bàn luận chủ yếu''': ① Tranh luận về Arius ② Vấn đề ngày tháng Lễ Phục sinh<ref>Earle E. Cairns, Christianity Through the Centuries, ''Zondervan Pub. House'', 1954, p. 112</ref><ref>The Routledge Companion to the Christian Church, Gerard Mannion, Lewis S. Mudge, Taylor & Francis, pg.45</ref>


===Mưu đồ chính trị của Constantine===
===Mưu đồ chính trị của Constantine===
Dòng 104: Dòng 104:
Công đồng Nicaea cũng là hội nghị nhằm chấm dứt các cuộc tranh luận về Lễ Pascha (Paschal Controversies), kéo dài hơn 200 năm từ khoảng năm 150. Cuộc tranh luận về Lễ Pascha nổ ra từ những chủ trương sai lệch về ngày tháng của lễ tiệc thánh giữa Hội Thánh Đông phương và hội thánh Tây phương, vào thế kỷ thứ 2 đến thế kỷ thứ 4. Pascha (πάσχα) là từ phiên âm thành tiếng Hy Lạp bắt nguồn từ chữ Pesach (פֶּסַח) trong tiếng Hêbơrơ. Pesach là ngày người dân Ysơraên được giải phóng khỏi xứ Êdíptô, tức là [[Lễ Vượt Qua]].<br>
Công đồng Nicaea cũng là hội nghị nhằm chấm dứt các cuộc tranh luận về Lễ Pascha (Paschal Controversies), kéo dài hơn 200 năm từ khoảng năm 150. Cuộc tranh luận về Lễ Pascha nổ ra từ những chủ trương sai lệch về ngày tháng của lễ tiệc thánh giữa Hội Thánh Đông phương và hội thánh Tây phương, vào thế kỷ thứ 2 đến thế kỷ thứ 4. Pascha (πάσχα) là từ phiên âm thành tiếng Hy Lạp bắt nguồn từ chữ Pesach (פֶּסַח) trong tiếng Hêbơrơ. Pesach là ngày người dân Ysơraên được giải phóng khỏi xứ Êdíptô, tức là [[Lễ Vượt Qua]].<br>
Lúc bấy giờ, hội thánh Tây phương có trung tâm là La Mã đã tổ chức lễ tiệc thánh vào [[Lễ Phục Sinh]], dù lễ tiệc thánh vốn được cử hành vào Lễ Vượt Qua theo Kinh Thánh. Song, Hội Thánh Đông phương lại cử hành Lễ Vượt Qua vào buổi chiều tối ngày 14 tháng 1 thánh lịch, và giữ Lễ Phục Sinh vào Chủ nhật sau Lễ Vượt Qua.
Lúc bấy giờ, hội thánh Tây phương có trung tâm là La Mã đã tổ chức lễ tiệc thánh vào [[Lễ Phục Sinh]], dù lễ tiệc thánh vốn được cử hành vào Lễ Vượt Qua theo Kinh Thánh. Song, Hội Thánh Đông phương lại cử hành Lễ Vượt Qua vào buổi chiều tối ngày 14 tháng 1 thánh lịch, và giữ Lễ Phục Sinh vào Chủ nhật sau Lễ Vượt Qua.
{{인용문|Song, đã có sự khác nhau giữa hội thánh Đông Tây phương. Ngày được coi là ngày quan trọng nhất ở '''Asi''' là '''ngày 14 tháng Nisan'''... và đã có thói quen cử hành lễ tiệc thánh cảm tạ (Eucharist). Song, '''hội thánh Tây phương''' đã tiếp tục kiêng ăn cho tới tận '''Chủ nhật''' đầu tiên đến sau ngày 14 tháng Nisan, rồi cử hành '''lễ tiệc thánh Lễ Vượt Qua''', điều này bắt nguồn từ <ins>chủ trương rằng Chúa đã phục sinh vào Chủ nhật</ins> của tuần ấy.|J. W. C. Wand, ''A History of the Early Church to A.D. 500'', 2006, p. 82–83}}
{{인용문|Song, đã có sự khác nhau giữa hội thánh Đông Tây phương. Ngày được coi là ngày quan trọng nhất ở '''Asi''' là '''ngày 14 tháng Nisan'''... và đã có thói quen cử hành lễ tiệc thánh cảm tạ (Eucharist). Song, '''hội thánh Tây phương''' đã tiếp tục kiêng ăn cho tới tận '''Chủ nhật''' đầu tiên đến sau ngày 14 tháng Nisan, rồi cử hành '''lễ tiệc thánh Lễ Vượt Qua''', điều này bắt nguồn từ <ins>chủ trương rằng Chúa đã phục sinh vào Chủ nhật</ins> của tuần ấy.|J. W. C. Wand, ''A History of the Early Church to A.D. 500'', 2006, trang 82–83}}
Constantine không hài lòng về sự khác biệt này và đã muốn thống nhất ngày tháng của lễ tiệc thánh. Ông cho rằng không nên tuân theo phong tục của người Giuđa, là dân tộc đã đóng đinh Chúa Cứu Thế, và yêu cầu mọi người phải cử hành lễ tiệc thánh vào ngày này theo phong tục của hội thánh phương Tây, thay vì cử hành lễ tiệc thánh vào ngày 14 tháng Nisan (Lễ Vượt qua).<ref>[https://www.documentacatholicaomnia.eu/03d/1819-1893,_Schaff._Philip,_History_Of_Christian_Church_%5b03%5d_Nicene_And_Post-Nicene_Christianity_AD_311-600,_EN.pdf History of the Christian Church, Volume III: Nicene and Post-Nicene Christianity. A.D. 311-600], ''History of the Christian Church'', Philip Schaff, trang. 238</ref> Theo yêu cầu của hoàng đế, Công đồng Nicaea được tổ chức trong khoảng 2 tháng, đã xóa bỏ Lễ Vượt Qua vốn được cử hành vào ngày 14 tháng 1 thánh lịch, và quyết định cử hành lễ tiệc thánh vào ngày Đức Chúa Jêsus [[phục sinh]]. Hơn nữa, ngày tháng của Lễ Phục Sinh đã được đổi thành “Chủ nhật đầu tiên sau trăng tròn (ngày rằm) tính từ xuân phân”. Bởi vì khó để tính ngày tháng theo chuyển động của mặt trăng vào mỗi năm.
Constantine không hài lòng về sự khác biệt này và đã muốn thống nhất ngày tháng của lễ tiệc thánh. Ông cho rằng không nên tuân theo phong tục của người Giuđa, là dân tộc đã đóng đinh Chúa Cứu Thế, và yêu cầu mọi người phải cử hành lễ tiệc thánh vào ngày này theo phong tục của hội thánh phương Tây, thay vì cử hành lễ tiệc thánh vào ngày 14 tháng Nisan (Lễ Vượt qua).<ref>[https://www.documentacatholicaomnia.eu/03d/1819-1893,_Schaff._Philip,_History_Of_Christian_Church_%5b03%5d_Nicene_And_Post-Nicene_Christianity_AD_311-600,_EN.pdf History of the Christian Church, Volume III: Nicene and Post-Nicene Christianity. A.D. 311-600], ''History of the Christian Church'', Philip Schaff, trang. 238</ref> Theo yêu cầu của hoàng đế, Công đồng Nicaea được tổ chức trong khoảng 2 tháng, đã xóa bỏ Lễ Vượt Qua vốn được cử hành vào ngày 14 tháng 1 thánh lịch, và quyết định cử hành lễ tiệc thánh vào ngày Đức Chúa Jêsus [[phục sinh]]. Hơn nữa, ngày tháng của Lễ Phục Sinh đã được đổi thành “Chủ nhật đầu tiên sau trăng tròn (ngày rằm) tính từ xuân phân”. Bởi vì khó để tính ngày tháng theo chuyển động của mặt trăng vào mỗi năm.
{{인용문|Khoảng năm 190, câu hỏi về ngày thích hợp để cử hành Lễ Phục Sinh đã được nêu ra ở phương Đông và liên quan đến Giáo hoàng Victor I. Hội thánh Đông phương thường cử hành Lễ Phục Sinh vào ngày mà người Giuđa cử hành Lễ Vượt Qua, trong khi ở phương Tây, lễ này được cử hành vào thời điểm đó, cũng như hiện nay, '''vào Chủ nhật đầu tiên sau trăng tròn tính từ xuân phân.'''|James C. Gibbons, ''The Faith of Our Fathers'', Tan Books and Publishers, 1980, trang 90-91
{{인용문|Khoảng năm 190, câu hỏi về ngày thích hợp để cử hành Lễ Phục Sinh đã được nêu ra ở phương Đông và liên quan đến Giáo hoàng Victor I. Hội thánh Đông phương thường cử hành Lễ Phục Sinh vào ngày mà người Giuđa cử hành Lễ Vượt Qua, trong khi ở phương Tây, lễ này được cử hành vào thời điểm đó, cũng như hiện nay, '''vào Chủ nhật đầu tiên sau trăng tròn tính từ xuân phân.'''|James C. Gibbons, ''The Faith of Our Fathers'', Tan Books and Publishers, 1980, trang 90-91


}}
}}
Sau này, nhiều nhà thần học đã định nghĩa tranh luận Pascha là “Tranh luận về ngày tháng Lễ Phục Sinh”, và gọi đó là Tranh luận về Lễ Phục Sinh (復活節論爭).<ref>[https://www.britannica.com/event/Paschal-controversies Paschal controversies], ''Britannica''</ref> Ấy là vì sử giáo hội đã được ghi chép theo chủ trương của hội thánh Tây phương, là phía giành thắng lợi trong cuộc tranh luận về Lễ Pascha. Trên thực tế, biểu hiện thích hợp phải là “Tranh luận về Lễ Vượt Qua (Pascha)<ref>[https://www.blueletterbible.org/lexicon/g3957/kjv/tr/0-1/ πάσχα], ''Blue Letter Bible''</ref>”.
Sau này, nhiều nhà thần học đã định nghĩa tranh luận Pascha là “Tranh luận về ngày tháng Lễ Phục Sinh”, và gọi đó là Tranh luận về Lễ Phục Sinh (復活節論爭).<ref>[https://www.britannica.com/event/Paschal-controversies Paschal controversies], ''Britannica''</ref> Ấy là vì sử giáo hội đã được ghi chép theo chủ trương của hội thánh Tây phương, là phía giành thắng lợi trong cuộc tranh luận về Lễ Pascha. Trên thực tế, biểu hiện thích hợp phải là “Tranh luận về Lễ Vượt Qua (Pascha)”.<ref>[https://www.blueletterbible.org/lexicon/g3957/kjv/tr/0-1/ πάσχα], ''Blue Letter Bible''</ref>
<small>{{xem thêm|파스카 논쟁 (유월절 논쟁)|l1=Tranh luận về Lễ Pascha|설명=더 자세한 내용은}}</small>
<small>{{xem thêm|파스카 논쟁 (유월절 논쟁)|l1=Tranh luận về Lễ Pascha|설명=더 자세한 내용은}}</small>


Dòng 125: Dòng 125:


===Xóa bỏ Lễ Vượt Qua===
===Xóa bỏ Lễ Vượt Qua===
Khi Công đồng Nicaea quyết định cử hành lễ tiệc thánh vào Lễ Phục Sinh, thì [[Lễ Vượt Qua]] mà Đức Chúa Jêsus Christ lập nên như là [[giao ước mới]] đã bị xóa bỏ. [[Lễ Vượt Qua giao ước mới]] là [[lễ trọng thể của Đức Chúa Trời]] mà Hội Thánh sơ khai đã giữ theo ý muốn của Đức Chúa Jêsus, Đấng phán rằng “Ta rất muốn ăn Lễ Vượt Qua trước khi chịu đau đớn”.<ref>{{Chú thích web |url=https://vi.wikisource.org/wiki/Lu-ca/22 |title=Luca 22:15, 19-20 |publisher= |quote=Ngài phán rằng: Ta rất muốn ăn lễ Vượt qua nầy với các ngươi trước khi ta chịu đau đớn. ... Đoạn, Ngài cầm lấy bánh, tạ ơn xong, bẻ ra phân phát cho môn đồ, mà phán rằng: Nầy là thân thể ta, đã vì các ngươi mà phó cho; hãy làm sự nầy để nhớ đến ta.  Khi ăn xong, Ngài cũng làm như vậy, lấy chén đưa cho môn đồ, mà phán rằng: Chén nầy là giao ước mới trong huyết ta vì các ngươi mà đổ ra|url-status=live}}</ref><ref>{{Chú thích web |url=https://vi.wikisource.org/wiki/I_C%C3%B4-rinh-t%C3%B4/11|title=I Côrinhtô 11:23-26|publisher= |quote=Vả, tôi có nhận nơi Chúa đều tôi đã dạy cho anh em: ấy là Đức Chúa Jêsus, trong đêm Ngài bị nộp, lấy bánh, tạ ơn, rồi bẻ ra mà phán rằng: Nầy là thân thể ta, vì các ngươi mà phó cho; hãy làm đều nầy để nhớ ta. Cũng một thể ấy, sau khi ăn bữa tối rồi, Ngài lấy chén và phán rằng: Chén nầy là sự giao ước mới trong huyết ta; hễ khi nào các ngươi uống, hãy làm đều nầy để nhớ ta. Ấy vậy, mỗi lần anh em ăn bánh nầy, uống chén nầy, thì rao sự chết của Chúa cho tới lúc Ngài đến. |url-status=live}}</ref> Hội Thánh sơ khai đã cử hành lễ tiệc thánh Lễ Vượt Qua vào buổi chiều tối ngày 14 tháng 1 thánh lịch. Ngày tháng Lễ Vượt Qua không phải là phong tục của người Do Thái, mà là ngày do Đức Chúa Trời đã chế định như một điều răn. Thế nên vào ngày này, các thánh đồ đã kỷ niệm sự hy sinh cao cả của [[Đấng Christ]] bằng cách ăn bánh và uống rượu nho tượng trưng cho thịt và huyết của Đấng Christ.<ref name="누룩">{{Chú thích web |url=https://vi.wikisource.org/wiki/I_C%C3%B4-rinh-t%C3%B4/5 |title=I Côrinhtô 5:7-8 |publisher= |quote=Hãy làm cho mình sạch men cũ đi, hầu cho anh em trở nên bột nhồi mới không men, như anh em là bánh không men vậy. Vì Đấng Christ là con sinh lễ Vượt qua của chúng ta, đã bị giết rồi.  Vậy thì, chúng ta hãy giữ lễ...|url-status=live}}</ref><ref>{{Chú thích web |url=https://vi.wikisource.org/wiki/I_C%C3%B4-rinh-t%C3%B4/11 |title=I Côrinhtô 11:23-26 |publisher= |quote=Vả, tôi có nhận nơi Chúa đều tôi đã dạy cho anh em: ấy là Đức Chúa Jêsus, trong đêm Ngài bị nộp, lấy bánh, tạ ơn, rồi bẻ ra mà phán rằng: Nầy là thân thể ta, vì các ngươi mà phó cho; hãy làm đều nầy để nhớ ta. Cũng một thể ấy, sau khi ăn bữa tối rồi, Ngài lấy chén và phán rằng: Chén nầy là sự giao ước mới trong huyết ta; hễ khi nào các ngươi uống, hãy làm đều nầy để nhớ ta. Ấy vậy, mỗi lần anh em ăn bánh nầy, uống chén nầy, thì rao sự chết của Chúa cho tới lúc Ngài đến.|url-status=live}}</ref><br>
Khi Công đồng Nicaea quyết định cử hành lễ tiệc thánh vào Lễ Phục Sinh, thì [[Lễ Vượt Qua]] mà Đức Chúa Jêsus Christ lập nên như là [[giao ước mới]] đã bị xóa bỏ. [[Lễ Vượt Qua giao ước mới]] là [[lễ trọng thể của Đức Chúa Trời]] mà Hội Thánh sơ khai đã giữ theo ý muốn của Đức Chúa Jêsus, Đấng phán rằng “Ta rất muốn ăn Lễ Vượt Qua trước khi chịu đau đớn”.<ref>{{Chú thích web |url=https://vi.wikisource.org/wiki/Lu-ca/22 |title=Luca 22:15, 19-20 |publisher= |quote=Ngài phán rằng: Ta rất muốn ăn lễ Vượt qua nầy với các ngươi trước khi ta chịu đau đớn. ... Đoạn, Ngài cầm lấy bánh, tạ ơn xong, bẻ ra phân phát cho môn đồ, mà phán rằng: Nầy là thân thể ta, đã vì các ngươi mà phó cho; hãy làm sự nầy để nhớ đến ta.  Khi ăn xong, Ngài cũng làm như vậy, lấy chén đưa cho môn đồ, mà phán rằng: Chén nầy là giao ước mới trong huyết ta vì các ngươi mà đổ ra|url-status=live}}</ref><ref>{{Chú thích web |url=https://vi.wikisource.org/wiki/I_C%C3%B4-rinh-t%C3%B4/11|title=I Côrinhtô 11:23-26|publisher= |quote=Vả, tôi có nhận nơi Chúa đều tôi đã dạy cho anh em: ấy là Đức Chúa Jêsus, trong đêm Ngài bị nộp, lấy bánh, tạ ơn, rồi bẻ ra mà phán rằng: Nầy là thân thể ta, vì các ngươi mà phó cho; hãy làm đều nầy để nhớ ta. Cũng một thể ấy, sau khi ăn bữa tối rồi, Ngài lấy chén và phán rằng: Chén nầy là sự giao ước mới trong huyết ta; hễ khi nào các ngươi uống, hãy làm đều nầy để nhớ ta. Ấy vậy, mỗi lần anh em ăn bánh nầy, uống chén nầy, thì rao sự chết của Chúa cho tới lúc Ngài đến. |url-status=live}}</ref> Hội Thánh sơ khai đã cử hành lễ tiệc thánh Lễ Vượt Qua vào buổi chiều tối ngày 14 tháng 1 thánh lịch. Ngày tháng Lễ Vượt Qua không phải là phong tục của người Do Thái, mà là ngày do Đức Chúa Trời đã chế định như một điều răn. Thế nên vào ngày này, các thánh đồ đã kỷ niệm sự hy sinh cao cả của [[Đấng Christ]] bằng cách ăn bánh và uống rượu nho tượng trưng cho thịt và huyết của Đấng Christ.<ref name="누룩">{{Chú thích web |url=https://vi.wikisource.org/wiki/I_C%C3%B4-rinh-t%C3%B4/5 |title=I Côrinhtô 5:7-8 |publisher= |quote=Hãy làm cho mình sạch men cũ đi, hầu cho anh em trở nên bột nhồi mới không men, như anh em là bánh không men vậy. Vì Đấng Christ là con sinh lễ Vượt qua của chúng ta, đã bị giết rồi.  Vậy thì, chúng ta hãy giữ lễ...|url-status=live}}</ref><ref>{{Chú thích web |url=https://vi.wikisource.org/wiki/I_C%C3%B4-rinh-t%C3%B4/11 |title=I Côrinhtô 11:23-26 |publisher= |quote=Vả, tôi có nhận nơi Chúa đều tôi đã dạy cho anh em: ấy là Đức Chúa Jêsus, trong đêm Ngài bị nộp, lấy bánh, tạ ơn, rồi bẻ ra mà phán rằng: Nầy là thân thể ta, vì các ngươi mà phó cho; hãy làm đều nầy để nhớ ta. Cũng một thể ấy, sau khi ăn bữa tối rồi, Ngài lấy chén và phán rằng: Chén nầy là sự giao ước mới trong huyết ta; hễ khi nào các ngươi uống, hãy làm đều nầy để nhớ ta. Ấy vậy, mỗi lần anh em ăn bánh nầy, uống chén nầy, thì rao sự chết của Chúa cho tới lúc Ngài đến.|url-status=live}}</ref><br>Tuy nhiên, kể từ sau Công đồng Nicaea, những người giữ Lễ Vượt qua bị mang tiếng là tà đạo, bị gọi là “Phái ngày 14 (tiếng Latinh: Quārtadecimānī [Quartadecimani], tiếng Anh: Quartodeciman).<ref>[https://www.documentacatholicaomnia.eu/03d/1819-1893,_Schaff._Philip,_History_Of_Christian_Church_%5b03%5d_Nicene_And_Post-Nicene_Christianity_AD_311-600,_EN.pdf History of the Christian Church, Volume III: Nicene and Post-Nicene Christianity. A.D. 311-600], ''History of the Christian Church'', Philip Schaff, trang. 85</ref> Dần dần, Lễ Vượt Qua và Lễ Phục Sinh được coi là cùng một ngày, và cuối cùng Lễ Vượt Qua là lễ trọng thể của Cơ Đốc giáo, đã hoàn toàn bị lãng quên. [[Lễ Bánh Không Men]] là ngày tưởng nhớ sự [[khổ nạn thập tự giá]] của Đấng Christ vào một hôm sau Lễ Vượt Qua, tức ngày 15 tháng 1 thánh lịch cũng đã bị biến mất, và Lễ Phục Sinh theo Kinh Thánh được giữ vào hôm sau [[ngày Sabát]] đầu tiên (Chủ nhật đầu tiên) tính từ Lễ Bánh Không Men cũng không còn nữa.
uy nhiên, kể từ sau Công đồng Nicaea, những người giữ Lễ Vượt qua bị mang tiếng là tà đạo, bị gọi là “Phái ngày 14 (tiếng Latinh: Quārtadecimānī [Quartadecimani], tiếng Anh: Quartodeciman).<ref>[https://www.documentacatholicaomnia.eu/03d/1819-1893,_Schaff._Philip,_History_Of_Christian_Church_%5b03%5d_Nicene_And_Post-Nicene_Christianity_AD_311-600,_EN.pdf History of the Christian Church, Volume III: Nicene and Post-Nicene Christianity. A.D. 311-600], ''History of the Christian Church'', Philip Schaff, trang. 85</ref> Dần dần, Lễ Vượt Qua và Lễ Phục Sinh được coi là cùng một ngày, và cuối cùng Lễ Vượt Qua là lễ trọng thể của Cơ Đốc giáo, đã hoàn toàn bị lãng quên. [[Lễ Bánh Không Men]] là ngày tưởng nhớ sự [[khổ nạn thập tự giá]] của Đấng Christ vào một hôm sau Lễ Vượt Qua, tức ngày 15 tháng 1 thánh lịch cũng đã bị biến mất, và Lễ Phục Sinh theo Kinh Thánh được giữ vào hôm sau [[ngày Sabát]] đầu tiên (Chủ nhật đầu tiên) tính từ Lễ Bánh Không Men cũng không còn nữa.


===Hội nghị tôn giáo bị can thiệp bởi hoàng đế ngoại bang===
===Hội nghị tôn giáo bị can thiệp bởi hoàng đế ngoại bang===
Dòng 132: Dòng 131:
[[file:ChristAsSol.jpg|thumb|240px| Tranh khảm được chế tác vào khoảng thế kỷ thứ 4 đã miêu tả Đấng Christ như là thần mặt trời.]]
[[file:ChristAsSol.jpg|thumb|240px| Tranh khảm được chế tác vào khoảng thế kỷ thứ 4 đã miêu tả Đấng Christ như là thần mặt trời.]]
Constantine, người ủng hộ hội thánh vì mục đích chính trị, đã nắm toàn quyền kiểm soát hội thánh thông qua Công đồng Nicaea, sau đó lợi dụng hội thánh để cai trị toàn bộ đế quốc La Mã như một thể chế chính trị thần quyền.<ref>Odahl, Charles Matson, (2007), "[https://core.ac.uk/download/pdf/61754691.pdf Constantine the Great and Christian Imperial Theocracy]", ''Connections: European Studies Annual Review'', 3, 89-113</ref><ref>[https://www.studysmarter.co.uk/explanations/politics/political-ideology/theocracy/ Theocracy], ''Study Smarter''</ref><br>
Constantine, người ủng hộ hội thánh vì mục đích chính trị, đã nắm toàn quyền kiểm soát hội thánh thông qua Công đồng Nicaea, sau đó lợi dụng hội thánh để cai trị toàn bộ đế quốc La Mã như một thể chế chính trị thần quyền.<ref>Odahl, Charles Matson, (2007), "[https://core.ac.uk/download/pdf/61754691.pdf Constantine the Great and Christian Imperial Theocracy]", ''Connections: European Studies Annual Review'', 3, 89-113</ref><ref>[https://www.studysmarter.co.uk/explanations/politics/political-ideology/theocracy/ Theocracy], ''Study Smarter''</ref><br>
Ông đã đồng nhất thần mặt trời, vốn là thần tối cao của La Mã, với Đức Chúa Trời của Cơ Đốc giáo, và cho đến tận khi qua đời, ông vẫn giữ danh hiệu “Pontifex Maximus (tiếng Latinh)”, nghĩa là thầy tế lễ tối cao của tôn giáo La Mã cổ đại.<ref name=":1" /> Thậm chí ông cũng tự phong cho mình một danh hiệu thần thánh và bổ sung thêm từ “Mặt trời bất khả chiến bại (tiếng Latinh: Sol Invictus)”.<ref name=":1"> [https://www.britannica.com/topic/Christianity/Church-and-state-in-Eastern-and-Western-theology Church and state in Eastern and Western theology], ''Britannica''</ref> Các nhà sử học và các nhà thần học Cơ Đốc giáo cho rằng thời điểm Constantine cải đạo sang Cơ Đốc giáo là vào năm 312, sau chiến thắng của ông trong trận chiến tại cầu Milvian,<ref>[https://www.worldhistory.org/article/1737/constantines-conversion-to-christianity/#google_vignette Constantine’s Conversion to Christianity], ''World History Encyclopedia'', Rebecca Denova, May 10, 2021</ref><ref>[https://historyofinformation.com/detail.php?id=1402 The Emperor Constantine Converts to Christianity Beginning with the Battle of the Milvian Bridge], ''HistoryofInformation.com''</ref><ref>[https://www.britannica.com/topic/Battle-of-the-Milvian-Bridge Battle of Milvian Bridge], ''Britannica''</ref> nhưng tư tưởng tôn kính thần mặt trời vẫn được phản ánh trên đồng tiền mà Constantine phát hành sau khi ông cải đạo sang Cơ Đốc giáo. Trên đồng tiền được phát hành năm 315 có khắc dòng chữ “Thần mặt trời bất khả chiến bại” và “Dành cho thần mặt trời bất khả chiến bại, người đồng hành của hoàng đế”, trên đồng tiền phát hành năm 316 cũng mô tả bản thân Constantine là “Người đồng hành của thần mặt trời”.<ref>[https://www.britishmuseum.org/collection/object/C_1863-0713-1 "coin"], ''British Museum''</ref> Dưới ảnh hưởng của Constantine, hầu hết các nghi lễ, giáo lý và văn hóa của đạo thần mặt trời đã được dung nạp vào Cơ Đốc giáo.<ref>Tim Dowley, The History of Christianity (A Lion Handbook), ''Lion Publishing'', 1994, trang. 140</ref>
Thật khó để thấy rằng Constantine đã trở thành một Cơ Đốc nhân thực sự. Ông đã đồng nhất thần mặt trời, vốn là thần tối cao của La Mã, với Đức Chúa Trời của Cơ Đốc giáo, và cho đến tận khi qua đời, ông vẫn giữ danh hiệu “Pontifex Maximus (tiếng Latinh)”, nghĩa là thầy tế lễ tối cao của tôn giáo La Mã cổ đại.<ref name=":1" /> Thậm chí ông cũng tự phong cho mình một danh hiệu thần thánh và bổ sung thêm từ “Mặt trời bất khả chiến bại (tiếng Latinh: Sol Invictus)”.<ref name=":1"> [https://www.britannica.com/topic/Christianity/Church-and-state-in-Eastern-and-Western-theology Church and state in Eastern and Western theology], ''Britannica''</ref> Các nhà sử học và các nhà thần học Cơ Đốc giáo cho rằng thời điểm Constantine cải đạo sang Cơ Đốc giáo là vào năm 312, sau chiến thắng của ông trong trận chiến tại cầu Milvian,<ref>[https://www.worldhistory.org/article/1737/constantines-conversion-to-christianity/#google_vignette Constantine’s Conversion to Christianity], ''World History Encyclopedia'', Rebecca Denova, May 10, 2021</ref><ref>[https://historyofinformation.com/detail.php?id=1402 The Emperor Constantine Converts to Christianity Beginning with the Battle of the Milvian Bridge], ''HistoryofInformation.com''</ref><ref>[https://www.britannica.com/topic/Battle-of-the-Milvian-Bridge Battle of Milvian Bridge], ''Britannica''</ref> nhưng tư tưởng tôn kính thần mặt trời vẫn được phản ánh trên đồng tiền mà Constantine phát hành sau khi ông cải đạo sang Cơ Đốc giáo. Trên đồng tiền được phát hành năm 315 có khắc dòng chữ “Thần mặt trời bất khả chiến bại” và “Dành cho thần mặt trời bất khả chiến bại, người đồng hành của hoàng đế”, trên đồng tiền phát hành năm 316 cũng mô tả bản thân Constantine là “Người đồng hành của thần mặt trời”.<ref>[https://www.britishmuseum.org/collection/object/C_1863-0713-1 "coin"], ''British Museum''</ref> Dưới ảnh hưởng của Constantine, hầu hết các nghi lễ, giáo lý và văn hóa của đạo thần mặt trời đã được dung nạp vào Cơ Đốc giáo.<ref>Tim Dowley, The History of Christianity (A Lion Handbook), ''Lion Publishing'', 1994, trang. 140</ref>


==Sau Công đồng Nicaea==
==Sau Công đồng Nicaea==